چرا بشار اسد با داعش نمی‌جنگد؟
با نشر يك مقله مفيد وقابل توجه
یک بازرگان سوری که ارتباط بسیار نزدیکی با دولت سوریه دارد می‌گوید که رژیم بشار اسد، برای مدتی طولانی، رویکردی عمل‌گرایانه به “دولت اسلامی شام و عراق” (داعش) داشته است. حتی از همان نخستین روزهای پیدایش این گروه، رژیم از پالایشگاه‌های نفتی تحت کنترل داعش، سوخت می‌خرید و در تمام این مدت، این رابطه حفظ شد. او اضافه می‌کند: «اگر بخواهیم صادق باشیم باید بگوییم که رژیم -از روی ضرورت- همیشه در حال معامله با داعش بوده است.»
این تاجر سنی‌مذهب نزدیک به دولت اسد ترجیح می‌دهد از ترس پیامدهای اظهاراتش هم از سوی حامیان داعش و هم از سوی رژیم، نانشناس باقی بماند. او به سراسر سوریه کالا می‌فروشد و از این رو، رانندگانش در ارتباط منظم با طرفداران و یا اعضای داعش در شهر رقه به عنوان مقر اصلی این گروه در سوریه و نیز در دیرالزور هستند.
وی سرویس موبایل در شهر رقه را مثال خوبی از وجود تجارت میان داعش و حکومت و صاحبان صنایع می‌داند. جایی که هر دو اپراتور موبایل سوریه هنوز در شهر رقه فعال هستند: «هر دو اپراتور، مهندسان خود را برای تعمیرات دکل‌های مخابراتی به رقه می‌فرستند.»
به علاوه، ارسال منظم مواد غذایی به این شهر نیز برقرار است: «داعش مالیات مختصری از هر کامیون حامل مواد خوراکی دریافت می‌کند و بابت آن رسیدی با مُهر داعش به راننده‌ها می‌دهند. همه چیز کاملا سازمان‌یافته است.»
این بازرگان راننده‌ای دارد که در منطقه‌ی تحت کنترل داعش در نزدیکی دیرالزور زندگی می‌کند: «راننده‌ام همیشه از این می‌گوید که چقدر شهر محل زندگی‌اش امن است. می‌گوید می‌تواند در خانه‌اش را قفل نکرده رها کند. داعش زنان را مجبور به رعایت حجاب، و استعمال دخانیات را در خیابان‌ها ممنوع کرده است. مرد‌ها هم اجازه پوشیدن شلوار جین ندارند. اما در عوض هیچ خبری از رشوه نیست و آرامش و امنیت برقرار است. اصلاً آن‌طوری که در تلویزیون‌ها نشان داده می‌شود که هر روز مثلاً در خیابان‌ها کشتار باشد نیست.»
او اضافه می‌کند که داعش دستمزدهای خیلی خوبی هم پرداخت می‌کند. هرچند که کمی کمتر از دستمزدهای پیش از جنگ است اما برای اقتصاد یک کشور جنگ‌زده، رقم بسیاری خوبی به حساب می‌آید. مهندسان نفت و گاز ماهانه معادل ۲۵۰۰ دلار حقوق دریافت می‌کنند. پزشک‌ها ۱۵۰۰ دلار. غیر سوری‌ها نیز یک کمک‌هزینه زندگی دریافت می‌کنند که شامل یک بسته‌ی مالی می‌شود که کار کردن برای داعش را برای‌شان مقرون به صرفه می‌کند.
بازرگان سوری با بیان این‌که «اسد داعش را مشکل اصلی خود نمی‌بیند» می‌افزاید: «رژیم از ارتش آزاد سوریه و جبهه النصره واهمه دارد نه از داعش. این دو، هدف‌شان را برکناری اسد اعلام کرده‌اند. اما داعش این را نمی‌گوید. آن‌ها هیچ‌وقت مستقیماً دمشق را تهدید نکرده‌اند.»
او خاطرنشان می‌کند که حملات ارتش نیز به مواضع داعش خیلی حداقلی بوده است: «اگر رژیم اسد برای خلاص شدن از دست داعش جدی بود، باید تا کنون رقه را بمباران می‌کرد. در حالی که آن‌ها به جای رقه، شهرهایی را بمباران می‌کنند که ارتش آزاد در آن‌ها قوی است.»
با این حال، این بازرگان اعتقاد ندارد که میان حکومت سوریه و داعش، ارتباط رسمی وجود دارد و آن را یک رابطه‌ی عمل‌گرایانه می‌داند: «هرچه داعش قوی‌تر شود، بیشتر به درد دولت می‌خورد. داعش، امریکا را عصبی می‌کند و امریکا در نهایت، رژیم اسد را حفاظی در مقابل خطر داعش خواهد دید.»
یک دیپلمات بلندپایه غربی که متخصص جنگ داخلی سوریه است با این تعبیر موافق است که داعش برای اسد یک سرمایه است. او می‌گوید: «رژیم هر کاری از دستش بر بیاید برای بی‌اعتبار کردن اپوزیسیون انجام می‌دهد. حتی اگر این کار، کمک به تقویت داعش باشد. آن‌ها می‌دانند که اگر نهایتاً انتخاب میان پرچم سیاه داعش و رژیم دمشق باشد، جامعه بین‌الملل، دمشق را ترجیح خواهد داد.»
این استراتژی تا کنون خیلی خوب جواب داده است: «این‌گونه که پیش می‌رود، حتی به سال هم نخواهد کشید و تنها طی چند ماه، اپوزیسیون میانه‌رو آن‌قدر ضعیف می‌شود که دیگر عامل تعیین‌کننده‌ای نخواهد بود. بنابر این ظرف چند ماه رژیم قادر خواهد بود تا به هدف استراتژیکش که وادار کردن دنیا به انتخاب بین داعش و خودش است، برسد.»
این دیپلمات می‌گوید که نادیده گرفتن بحران بین رژیم اسد و مخالفانش و تمرکز کردن تنها روی معضل داعش، می‌تواند در کوتاه‌مدت، مشکلات را حل کند اما مشکلات بیشتری در راه خواهند بود: «این‌ها مواد لازم برای تشدید تضادهای کنونی هستند. سنی‌هایی که روزبه‌روز بیشتر از اسد بی‌زار می‌شوند نه به دلایل ایدئولوژیک که از روی ناچاری و با هدف برانداختن او به داعش خواهند پیوست.»
و این همه ماجرا هم نیست. چنین وضعیتی، مرزهای کنونی این جنگ را تغییر خواهد داد و آن را به جنگ همه سنی‌ها تبدیل خواهد کرد. «این یک دستور‌العمل واضح است برای این‌که جنگ فعلی به جاهایی بسیار فرا‌تر از مرزهای کنونی‌اش کشیده شود.»
هرچند بازرگان سوری نزدیک به دولت می‌گوید که رژیم اسد معتقد است که وقتی بتواند بیشتر اپوزیسیون را خاموش کند، بعد می‌تواند به آسانی داعش را شکست دهد.
به گفته‌ی او، آن‌چه اسد پیش از آن نیاز دارد این است که جامعه‌ی بین‌الملل، مشروعیتش را به عنوان رییس جمهوری سوریه به رسمیت بشناسد: «وقتی که جنگ با مخالفان به پایان رسید اسد با کمک حزب‌الله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مشکل داعش را حل خواهد کرد.»
اِرین بیکر (رییس دفتر افریقای مجله “تایم”)
منتشرشده در وب‌سایت مجله تایم
ترجمه در بامدادخبر
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر